Özet
İslâm astronomi tarihinde, namaz saatleri Güneş’in konumuna göre tanımlandığından, Güneş saatleri kuramı, çizimi ve tasarımı önemli bir yer tutar. Uygulamalı ve kuramsal bilimlerde eser veren tüm İslâm bilim adamlarının bu konuda yazılmış eserleri vardır. Ayrıca medrese eğitiminin bir parçası olduğundan, başlangıçtan Osmanlı dönemi sonuna kadar bu konularda yazılmış ve incelemeyi bekleyen çok sayıda eser bulunmaktadır. Bu çalışma, sahaf kanalıyla elimize geçmiş bulunan Risâle-i Vaz‘-ı Ruhâme başlıklı bir el yazmasına ilişkindir. Eserin, adı belli olmayan yazarı, İstanbul için tasarlanmış bulunan Güneş saatlerinin çizimine kolaylık getirdiğini ileri sürmektedir. Yazar çubuk boyunu güneş saati yapmak isteyen kişiye bırakarak, seçilen o boya bağlı olarak hazırlanan bir cetvel ve açıölçer yardımıyla ruhâme çizmenin pratik yöntemini göstermektedir. Makalede yöntemin matematiksel temelleri verilmiş olmakla birlikte, yazarın eserde verdiği sayısal değerleri nasıl türettiği konusu açıklığa kavuşturulamamıştır. Çalışmamızın sonuna ayrıca, ele aldığımız eserin tıpkıbasımı ile sadeleştirilmiş çeviri yazısı eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Güneş saati kuramı ve çizimi (gnomonik) İslâm güneş saatleri yatay güneş saatleri İslâm’da saat sistemleri namaz saatleriPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Atilla Bir, Prof. Dr., Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
Şinasi Acar, Yük. Müh., Anadolu Üniversitesi
Mustafa Kaçar, Prof. Dr., Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi - DOI: dx.doi.org/10.15808/Nazariyat.1.2.M0007
- Yıl: 2015 (Nisan) / Cilt: 1 / Sayı: 2
- Sayfa: 69-100
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 3849 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git