Özet
Bu çalışmada en az hicrî 971 yılından beri Seyyid Şerîf Cürcânî’ye atfedilen nefsü’l-emr hakkındaki sözde risale-
nin otantikliği incelendi. Ulaşılan bulgular neticesinde söz konusu risalenin Cürcânî’ye ait olmayıp Şemseddin es-Se-
merkandî’nin el-Ma‘ârif fî şerhi’s-Sahâ’if’indeki nefsü’l-emr tartışmasının geçtiği pasajın müstakil istinsahı olduğu tes-
pit edildi. Makalenin ikinci başlığında ise Cürcânî’nin diğer eserlerinde nefsü’l-emr konusunu incelediği ifadelerden
hareketle metnin onun görüşlerini ne derece temsil ettiği tartışıldı. Buna göre metnin, Cürcânî’nin nefsü’l-emr konu-
sundaki görüşlerini temsil etme noktasında yeterli olmadığı ortaya konuldu. Üçüncü başlıkta birçok yazmanın ince-
lenmesinin ardından, bu pasajın muhtemelen bizzat Cürcânî veya talebeleri tarafından istinsah edilip üstüne notlar
alındığı, ancak daha sonraları yanlışlıkla ona atfedildiği gösterildi. Bu sayede bu tarihi hatanın ortaya çıkmasının
ihtimalleri üzerinde bazı değerlendirmeler yapıldı. Son başlıkta ise Semerkandî’nin nefsü’l-emr görüşleri bu pasajın
içeriğinden hareketle değerlendirildi. el-Ma‘ârif’in matbu yazmasında olmayıp birçok yazmada bulunan bazı ifadele-
rinden hareketle Semerkandî’nin, nefsü’l-emr ve önermelerin kurulumu hakkında Ebherî-Tûsî arasındaki tartışmaya
dair yeni teklifleri olduğu tespit edildi. Semerkandî’ye göre nefsü’l-emr konusunun önermelerin doğruluk teorisiyle
olan ilişkisi gösterildi. Sonuç olarak nefsü’l-emr konusunda yazılan eserlerin neşrinin ve çalışılmasının Müslüman
düşünürlerin “Doğruluk nedir?” sorusuna verdiklerin cevapları anlamada ne derece önemli olduğuna işaret edildi.
Anahtar Kelimeler
Nefsü’l-emr Semerkandî Cürcânî doğruluk ölçütü önermelerPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Muhammet Maşuk Aktaş, Doktor Adayı, İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- DOI: dx.doi.org/10.12658/Nazariyat.8.2. M0182
- Yıl: 2022 (Ekim) / Cilt: 8 / Sayı: 2
- Sayfa: 89-116
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 36 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git