Makale

Âmirî Çalışmaları için Yeni Bir Kaynak el-Mecâlisü’s-seb beyne’ş-Şeyh ve’l-Âmirî

Özet

el-Mecâlisü’s-sebʻ beyne’ş-Şeyh ve’l-Âmirî adlı yegâne (unique) eser (Ragıp Paşa Kütüphanesi 1461, 150a-162b), toplam kırk bir felsefî soru ve cevabı ihtiva eden yedi oturumdan oluşmaktadır. Başlık dışında eserde Âmirî’nin (ö. 381/992) ismi hiç geçmezken, eserin sonundaki ifadelerden, başlıkta eş-Şeyh olarak atıfta bulunulan ismin İbn Sînâ (ö. 428/1037) olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada öncelikle, Mecâlis’in yapısal özellikleri ana hatlarıyla tasvir edilerek Âmirî ile İbn Sînâ arasında, Mecâlis’e konu olan felsefî tartışmanın gerçekleşmiş olma imkânı, tarihî ve coğrafî olarak incelenecek, bu incelemenin ardından, Mecâlis’in, âlemin varlığa geliş aşamalarının ele alındığı ilk üç oturumunda ortaya konulan felsefî yaklaşım, Âmirî’nin mevcut eserleriyle mukayese edilecektir. Bu aşamada, makalenin iki temel sonucundan bahsedilebilir: (i) Genç İbn Sînâ ile yaşlı çağdaşı Âmirî arasında Mecâlis’te aktarılan felsefî diyaloğun gerçekleşmiş olması tarihî ve coğrafî olarak imkân dâhilindedir. (ii) Mecâlis’in ilk üç oturumu çerçevesinde yapılan inceleme ve mukayese, cevapların Âmirî’nin günümüze ulaşan eserlerindeki yaklaşımlarıyla büyük oranda uyumlu olduğunu göstermekte, bu da Mecâlis’te soru soran/yorum yapanın İbn Sînâ, cevap verenin ise Âmirî olduğu sonucuna bizi götürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Âmirî İbn Sînâ metafizik varlık mertebeleri yaratma el-Bârî emr akıl nefs tabiat cisim