Özet
Bu makale, Osmanlı döneminde, on yedinci yüzyılın ortası ile on sekizinci yüzyılın başında yaşamış olan Müneccimbaşı Ahmed Dede’nin (ö. 1702) ahlâk, ev idaresi ve siyasetten meydana gelen pratik felsefe türündeki Şerhu’l-Ahlâki’l-Adud şerhinin ahlâk ilmi bölümünü inceleme konusu yapmaktadır. Bu incelemenin iki iddiasından söz edilebilir. Birincisi, Müneccimbaşı ve yazdığı şerh, ahlâk felsefesi veya pratik felsefe açısından ve yazıldığı dönem dikkate alındığında, kadim olandan hareketle yenilenme veya kadim olanı güncelleme olarak tanımlanabilir. Fakat felsefî ahlâk bağlamında, kadim olanı yenileme veya güncelleme, yöntemlerin ayrıştırılması şeklinde değil, yöntemlerin bütünleştirilme alanının daha da genişletilmesi çerçevesinde gerçekleştirilmek istenmiştir. İkinci iddia ise, İşrâkî hikmetin amacı olan soyut nurların hakikatini görmek ve bilmek için Meşşâî felsefedeki insanî nefsin düşünce gücünün erdemi olan hikmet vasıtasıyla insanî nefsin arzu ve öfke gücünden kaynaklanan huyları ve davranışları nicelik ve nitelik açısından orta ve itidalli hale getirme anlamına gelen erdem teorisinin tasavvufî düşünceye ait olan bedensel ve cismanî hazlardan ve diğer şeylerden riyazet ve mücahedeyle arınma ve soyutlanma yöntemiyle birleştirilmesinin problemli olduğunu ifade etmektir.
Anahtar Kelimeler
Müneccimbaşı ahlâk erdem arınma pratik yetkinlik nurPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: İlker Kömbe, Dr. Öğr. Üy., İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- DOI: dx.doi.org/10.12658/Nazariyat.7.1.M0118
- Yıl: 2021 (Nisan) / Cilt: 7 / Sayı: 1
- Sayfa: 149-174
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 2271 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git