Özet
Bu makalede Râzî’nin metafizik bilginin imkânı hakkındaki görüşleri incelendi. Öncelikle Râzî’nin metafizik bilinenleri,
zat ve varlık, genel (icmâlî) ve ayrıntılı (tafsîlî) bilinenler şeklinde bölümlemesi betimlendi. Râzî’nin genel metafizik
bilgiyi mümkün gördüğü birkaç başlık altında incelendi. Bu başlıklar altında varlık kümesinin duyulur âlemden daha
geniş olduğu, teorik düşüncenin metafizik bilgi verdiği, nazarî delillerin bir yaratıcının varlığı hakkında zorunlu bilgi
verdiği iddiaları ele alındı. Râzî’nin, erken dönemde yazdığı eserlerde mühendisiyyûn dediği bir gruba atfettiği meta-
fizik bilginin inkârının delillerini, el-Metâlib’de ancak Tanrı’nın zatının bilinmesi konusuna hasrederek tevarüs ettiği
gösterildi. Nazarın Râzî’ye göre özel metafizik bir mevcudun varlığı hakkında bilgi verdiği ama mahiyeti hakkında bilgi
vermeyeceği anlatıldı. Tanrı’nın zatının bilinemeyeceği görüşünün metafizik ve epistemolojik tezlerine dikkat çekildi
ve bu görüşün semantik yorumu tartışıldı. Nazar metodunun ayrıntılı (tafsîlî) metafizik hakkında, ancak en uygun
açıklama tarzında kesinlik içermeyen bir bilgi verebileceği (evleviyet metafiziği) tartışması ise başka bir makaleye bırakıldı.
Anahtar Kelimeler
Fahreddin er-Râzî metafizik Tanrı’nın zatı Tanrı’nın varlığı icmâlî metafizikPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Eşref Altaş, Prof. Dr., İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- DOI: dx.doi.org/10.12658/Nazariyat.7.2.M0156
- Yıl: 2021 (Ekim) / Cilt: 7 / Sayı: 2
- Sayfa: 109-139
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 137 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git