Makale

Hakikat ile İtibar: Dış-dünya’nın Bilgisinin Doğası Üzerine –XV. Yüzyıl Doğa Felsefesi ve Matematik Açısından Bir İnceleme–

Özet

XV. yüzyılda Semerkand Matematik-Astronomi Okulu niçin metafizik ilkeler açısından ilm-i kelama daha yakın durdu ve doğanın tasvirinde matematiksel olana daha fazla yer verdi? Söz konusu dönemde ilim kamuoyunda mütedavil olan eserler ile öne çıkan terimlere bakıldığında öncelikle niceliksel dakikliğin elde edilebilmesi için matematik bilimlerde nisbî ilerlemelerin kaydedildiği; ayrıca matematiksel nesnelerin ontolojisi ile matematiksel bilginin epistemolojik değerinin sorgulandığı; ayrıca doğaya ilişkin matematiksel bilginin meşruiyetinin tartışıldığı görülür. Bu çalışmada söz konusu soruların İslâm felsefe-bilim geleneğindeki kökleri ile özellikle Merâga Matematik-Astronomi Okulu sonrası gelişimi ele alınacak, ileri sürülen düşünceler, tartışmaların ve araştırmaların merkezinde bulunan nefsu’l-emr kavramı etrafında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Matematik Nesnelerin Ontolojisi Matematiksel Bilgi Matematik ile Doğa İlişkisi Matema- tiksel Modellerin Meşruiyeti Niceliksel Dakiklik Nefsu’l-Emr İlm-i Kelam